Przewlekła choroba nerek jest przyczyną ich schyłkowej niewydolności i w konsekwencji leczenia nerkozastępczego.
Najczęściej funkcje nerek kontroluje się u pacjentów chorujących na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, a także u osób poddawanych badaniom diagnostycznym z użyciem dożylnych środków kontrastowych.
Kwas arystolochowy (kwas 3,4-metyleno-dioksy-8-metoksy-10nitrofenantreno-1-karboksylowy) to naturalny alkaloid wykazujący działanie nefrotoksyczne. Obecny jest we wszystkich częściach rośliny Aristolochia, występującej głównie w strefie tropikalnej. Kwas arystolochowy przyczynia się do uszkodzenia nerek, choroby znanej pod nazwą nefropatii arystolochowej (Aristolochic Acid Nephropathy - AAN) lub nefropatii wywołanej ziołami stosowanymi w medycynie chińskiej (Chinese Herbs Nephropathy - CHN). Schorzenie jest do dziś spotykane mimo zakazu stosowania tej rośliny w wielu krajach.
Najliczniejsze zatrucie miało miejsce w Belgii w jednej z chińskich klinik zajmujących się leczeniem otyłości. Stwierdzono około 100 przypadków nefropatii, w tym 70% nieodwracalnej. Lek, który podano pacjentom przez pomyłkę, zawierał wyżej opisaną roślinę. Opis zatrucia kwasem arystolochowym pojawił się również w polskim piśmiennictwie. W pracy Walczak K. i wsp. przestawiono historię otyłego pacjenta, który w trakcie stosowania diety niskoenergetycznej wprowadził do diety chińskie preparaty ziołowe o działaniu odchudzającym, które zawierały kwas arystolochowy. Chory został pod opieką poradni nefrologicznej i skierowany do rodzinnego przeszczepu nerki, który ostatecznie został odrzucony. Pełen opis znajduje się w artykule: Walczak K., Krysicka A., Moczulski D. Nefropatia ziół chińskich - opis przypadku. Forum Nefrologiczne, 2010, tom 3, nr 4, 272-276.
Źródło:
1. Walczak K., Krysicka A., Moczulski D. Nefropatia ziół chińskich - opis przypadku. Forum Nefrologiczne, 2010, tom 3, nr 4, 272-276.
2. Witkowicz J. Nefropatia arystolochowa. Przegląd Lekarski 2009; 66: 253-256.
3. Arlt VM, Stiborova M, Schmeiser HH. Aristolochic acid as a probable human cancer hazard in herbal remedies: a reviev. Mutagenesis 2002; 4: 265-277.
4. Szweykowski A, Szweykowski J. Słownik botaniczny. Wiedza Powszechna, Warszawa 2003.