Według badań z 2015 roku blisko 4% dorosłych mieszkańców Stanów Zjednoczonych stosuje dietę wegańską. [1] Dane dotyczące statusu zapotrzebowania witaminy B12 pośród kobiet ciężarnych i karmiących na diecie roślinnej są ograniczone. W badaniu duńskim spośród 80 743 ciężarnych kobiet, dietę wegetariańską stosowało 1,2% pośród z nich, z kolei dietę wegańską - 21 osób. Co najważniejsze 10% badanych kobiet nie otrzymywała żadnej suplementacji nawet witaminy B12. [2]
Z kolei w innym badaniu stwierdzono niedobór witaminy B12 u 25% kobiet i ich dzieci żywiących się dietą wegańską, a pośród kobiet karmiących na diecie roślinnej niedoborów kobalaminy rozpoznano aż u 56% z nich [1]. Co ciekawe w populacji niemieckiej, 39% ciężarnych kobiet wegetariańskich miało niedobory witaminy B12, w porównaniu z 9% kobiet, które nie jedzą zbyt dużo mięsa i 3% nie-wegetariańskich kobiet [3].
W mediach, jak i również badaniach naukowych, zostały opisane pojedyncze historie dzieci, które w wyniku stosowania diet wegańskich rozwinęły objawy niedoborów pokarmowych. W niedawnej publikacji Lund A.M przedstawia opis 10 miesięcznej dziewczynki, u której stwierdzono zatrzymania rozwoju i bierne zachowanie. [4] Dodatkowo zaobserwowano ruchy dyskinetyczne i uogólnione napady toniczno-kloniczne. Badanie krwi wskazywało na anemię makrocytalną. Stwierdzono podwyższone stężenie homocysteiny (88 μmol/l, norma <15 μmol/l), a także p-metylomalonianu (17.7 μmol/l, norma <0.28 μmol/l). Stężenie witaminy B12 przy zalecanej normie 140-543 pmol/l wyniosło <33 pmol/l. W badaniu obrazowym odnotowano zaniki centralne i korowe mózgu. Oboje rodzice dziewczynki stosowali dietę wegańską, którą również karmili córkę, ale bez włączenia suplementacji B12. [4]
W czasie ciąży niedobór kobalaminy może być odpowiedzialny za poród przedwczesny, opóźnienie wzrostu wewnątrzmacicznego z niską masą urodzeniową dziecka, a także wady cewy nerwowej. Z kolei niedobory tej witaminy w okresie niemowlęcym mogą spowodować długotrwałe zaburzenia neurorozwojowe i mowy, osłabienie mięśni, dyskinezy i inne. [5]
Wydaje się za tym ważne, aby stosowanie diet wegańskich u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących odbywało się jedynie pod stałą konsultacją lekarza oraz dietetyka.
Piśmiennictwo:
[1] Pawlak R. To vegan or not to vegan when pregnant, lactating or feeding young children. Eur J Clin Nutr 2017; 71: 1259-62.
[2] Larsen PS, Nybo Andersen AM, Uldall P, Bech BH, Olsen J, Hansen AV, et al. Maternal vegetarianism and neurodevelopment of children enrolled in The Danish National Birth Cohort. Acta Paediatr 2014; 103: e507-9.
[3] Koebnick C, Hoffmann I, Dagnelie PC, Heins UA, Wickramasinghe SN, Ratnayaka ID, et al. Long‐term ovo‐lacto vegetarian diet impairs vitamin B‐12 status in pregnant women. J Nutr 2004; 134: 3319-26.
[4] A. M. Lund. Questions about a vegan diet should be included in differential diagnostics of neurologically abnormal infants with failure to thrive. https://doi.org/10.1111/apa.14805
[5] Roed C, Skovby F, Lund AM. [Severe vitamin B12 deficiency in infants breastfed by vegans]. UgeskrLaeger 2009; 171: 3099-101.