Etiologia chorób autoimmunologicznych jest wciąż nieznana. W ich przebiegu obserwuje się zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, które nie zawsze związane jest ze wzrostem stężenia cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu frakcji LDL.
Paradoks lipidowy w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS) polega na zwiększeniu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych związanych z występowaniem aktywnego stanu zapalnego i jego wpływie na procesy aterogenne, ale któremu towarzyszą prawidłowe wartości gospodarki lipidowej.
Ryzyko zgonów zgonów z przyczyn kardiologicznych u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów jest aż o 50% większe niż w populacji ogólnej. Liao i wsp. wykazał istotnie niższe stężenie TC oraz cholesterolu frakcji LDL w grupie kobiet chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów w porównaniu z populacją ogólną. Stężenie cholesterolu HDL nie różniło się znacząco między badanymi grupami. Zwiększone ryzyko sercowo-naczyniowe u osób z RZS może wynikać z procesu obniżenia lipoprotein LDL w następstwie współistniejącego stanu zapalnego, który dodatkowo jest odpowiedzialny za dysfunkcję śródbłonka naczyń, stres oksydacyjny oraz obniżenie insulinowrażliwości tkanek. Co ciekawe w badaniach obserwuje się wzrost parametrów lipidowych w następstwie leczenia przeciwzapalnego. Lio i wsp. zaobserwowali wzrost stężenia cholesterolu frakcji LDL oraz frakcji HDL po obniżeniu stężenia białka C-reaktywnego dużej czułości będącego markerem stanu zapalnego.
Przed przystąpieniem do wprowadzenia dietoterapii wśród osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów należy pamiętać, że wykorzystanie skali Framingham lub SCORE do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego w grupie osób chorujących na RZS może być niewystarczające.
Źródło:
1. Michalak M., Samborski P., Grzymisławski M.: Gospodarka lipidowa i ryzyko chorób sercowo-naczyniowych w wybranych chorobach autoimmunologicznych. Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2016; 4(6): 137-188.
2. Liao KP, Cai T, Gainer VS I wsp.: Lipid and lipoprotein levels and trend in rheumatoid arthritis compared to the general population. Arthritis Care Res (Hoboken). 2013 Dec;65(12):2046-50.
3. Liao KP1, Playford MP, Frits M i wsp.: The association between reduction in inflammation and changes in lipoprotein levels and HDL cholesterol efflux capacity in rheumatoid arthritis. J Am Heart Assoc. 2015 Jan 30;4(2). pii: e001588. doi: 10.1161/JAHA.114.001588.